ল্যাকটোজ হজম না হওয়ার সমস্যা

આ એક એવી સ્થિતિ છે, જેનાથી આપના શરીર દ્વારા દૂધ અને દૂધના પદાર્થો (જેને ડેરી ઉત્પાદનો પણ કહેવામાં આવે છે)નું પાચન થવું મુશ્કેલ બની જાય છે. આપને જો લેક્ટોઝ ન પચવાની સમસ્યા હોય અને આપ દૂધના ઉત્પાદનો ખાતા હો તો આપને ઝાડા, પેટમાં દુઃખાવો અને ગેસ થઈ શકે છે.

નાનું આંતરડું જ્યારે લેક્ટેઝ નામના એન્ઝાઇમનું પૂરતી માત્રામાં ઉત્પાદન નથી કરી શકતું ત્યારે લેક્ટોઝ પચતું નથી. આપના શરીરમાં લેક્ટોઝ (દૂધના ઉત્પાદનોમાંથી મળતી શર્કરા)ને તોડવા કે પચાવવા માટે લેક્ટેઝની જરૂરિયાત હોય છે.

લેક્ટોઝ ન પચવાની સમસ્યા સામાન્ય રીતે વ્યક્તિની વય વધવાની સાથે સર્જાય છે. લોકો પોતાની કિશોરાવસ્થા કે વયસ્ક્તા (30થી 40ની વય) દરમિયાન લેક્ટોઝ ન પચવાની સમસ્યાનો સામનો કરવા લાગે છે. સામાન્ય રીતે, લેક્ટોઝ ન પચવાની સમસ્યા આનુવંશિક હોય છે અને કુટુંબના જનીન સાથે સંબંધિત હોય છે. લેક્ટોઝ ન પચવાની સમસ્યા ચેપ, કિમોથેરાપી, પેનિસિલિનનું રિએક્શન, સર્જરી, ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન લાંબા સમય સુધી દૂધના ઉત્પાદન ન ખાવાને કારણે પણ થઈ શકે છે. આ સિવાય, વિશિષ્ટ જાતિના અન્ય લોકોની સરખામણીએ લેક્ટોઝનું પાચન ન થવાની સમસ્યાની સંભાવના વધુ હોય છે.

દુર્લભ કિસ્સાઓમાં, નવજાત શિશુ લેક્ટોઝનું પાચન ન થવાની સમસ્યાનો સામનો કરે છે. સામાન્ય રીતે, નવજાત શિશુઓમાં આ સમસ્યા વય વધવાની સાથે સમાપ્ત થઈ જાય છે.

এই উপসর্গগুলি কেবলমাত্র তখনই হয় যখন আপনি দুধ বা কোনো ডেয়ারি পণ্য খান। এগুলির মধ্যে রয়েছে:

• પેટમાં દુઃખાવો
• પેટ ફૂલવું
• આંતરડામાં ગુડગુડ
• ગેસ
• ગભરામણ થવી
• ઊલટી
• ઝાડા

હા, જો આપને લાગે કે આપને લેક્ટોઝનું પાચન નહીં થવાની સમસ્યા થઈ શકે છે, તો આપના ડૉક્ટરને આ અંગે જણાવો. આપને કોઈ અન્ય સમસ્યાઓ તો નથી એ સુનિશ્ચિત કરવા તેઓ આપને કેટલાક સવાલો પૂછી શકે છે.

મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, લોકો લેક્ટોઝના સ્રોતોને ખાવાનું ઘટાડી દે છે અથવા તો તેનાથી દૂર રહે છે અને તેના બદલે તેઓ એવા ખાદ્યપદાર્થ ખાય છે જેમાં લેક્ટોઝ ન હોય પરંતુ આ લોકો માટે સૌથી મોટી સમસ્યા એ સુનિશ્ચિત કરવાની હોય છે કે તેમને દૂધના ઉત્પાદનોમાંથી મળનારા પોષકતત્વોનું પૂરતું પોષણ મળતું રહે, ખાસ કરીને કેલ્શિયમ, મેગ્નેશિયમ, પોટેશિયમ, પ્રોટીન અને રિબોફેવલિનનું. કેલ્શિયમ મહિલાઓ માટે વિશેષરૂપે મહત્વનું છે, કારણ કે, તે હાડકાંને મજબૂત બનાવે છે અને ઑસ્ટિયોપોરોસિસ થવાના જોખમને ઘટાડી દે છે. આથી દૂધ અને દૂધના ઉત્પાદનો આરોગવાનું બંધ કરવાની સલાહ આપવામાં આવતી નથી.

લેક્ટોઝયુક્ત ઉત્પાદનો ઓછા ખાવાનો કે સંપૂર્ણપણે ન ખાવાનો અર્થ એ છે કે તમે તમારા આહારમાં કેટલાક વિટામિન અને ખનીજોનો ઘટાડો કરી રહ્યાં છો અને અન્ય સમસ્યાઓ થવાનું જોખમ વધારી રહ્યાં છો.

લેક્ટેઝ એન્ઝાઇમ ટેબલેટ્સ કે ડ્રૉપ્સ જેવા લેક્ટેઝના સ્રોત આપનું નાનું આંતરડું જે લેક્ટેઝ પેદા નથી કરી રહ્યું તેની ઊણપ દૂર કરી શકે છે અને તેનાથી આપનું શરીર આહારમાં મળનારા કોઈપણ લેક્ટોઝયુક્ત પદાર્થને વધુ સરળતાથી તોડીને સમસ્યાઓને ઘટાડી શકે છે. તેને કાં તો દૂધમાં મિશ્રિત કરી શકાય અથવા તો લેક્ટોઝયુક્ત ભોજન આરોગવાની તુરંત પહેલાં લઈ શકાય છે. એ જાણવું અગત્યનું છે કે, પ્રત્યેક ઉત્પાદન પ્રત્યેક વ્યક્તિ માટે અલગ-અલગ રીતે કામ કરતું હોય છે. આ સિવાય, આ પ્રત્યેક ઉત્પાદનમાંથી કોઇપણ લેક્ટોઝના પ્રત્યેક અંતિમ ટુકડાને તોડી ન શકે તેમ બની શકે છે, માટે કેટલાક લોકોને એન્ઝાઇમ સપ્લિમેન્ટ લીધા પછી પણ કેટલાક લક્ષણોનો અનુભવ થઈ શકે છે.

લેક્ટોઝનું પાચન ન થઈ શકવાની સમસ્યાના કુદરતી અને સુરક્ષિત ઉપાય માટે યામૂ ટેબલેટ્સ (લેક્ટેઝ એન્ઝાઇમ ચ્યુએબલ ટેબલેટ્સ)ને ભારતમાં પહેલીવાર રજૂ કરવામાં આવી રહી છે, જે લેક્ટોઝને તોડવામાં મદદ કરે છે અને આ રીતે લેક્ટોઝનું પાચન નહીં થવાની સમસ્યાના લક્ષણોને દૂર કરવામાં સહાયક થાય છે.